1950-1960 – IWP wśród pierwszych w powojennej Europie placówek promujących wzornictwo
IWP powstał 1 października 1950 roku, wcześniej niż słynny paryski Instytut Estetyki Przemysłowej Jacques’a Vienota. Powołał go do życia ówczesny minister przemysłu lekkiego Eugeniusz Stawiński, podejmując decyzję o przekształceniu działającego do tej pory Biura Nadzoru Estetyki Produkcji. Wykonanie decyzji powierzył Leopoldowi Tyrmandowi, swojemu radcy, byłemu studentowi architektury w Académie des Beaux-Arts, paryskiej ASP.
Głównym zadaniem Instytutu było „…prowadzenie prac naukowo-badawczych, mających na celu podniesienie poziomu estetyki produkcji, opracowanie wytycznych dla gospodarki planowej w zakresie wzornictwa przemysłowego”.
Utworzono w nim m.in. działy: badania rynków, artystyczny, wystaw, pokazów i rewii, doszkalania oraz zakłady: drzewny, dziewiarski, graficzny, odzieżowy, skórzany, szklarsko-ceramiczny i włókienniczy Twórczynią idei Instytutu, jego założycielką i do 1968 roku dyrektorem ds. artystycznych była profesor Wanda Telakowska, nazywana Joanną d’Arc polskiego wzornictwa. „Piękno na co dzień dla wszystkich. Dobre wzory wyrobów masowej produkcji są wartością gospodarczą. Dobre wzory są również wartością kulturową” – te idee realizowała poprzez upowszechnianie nowego, racjonalnego wzornictwa. Starała się włączać inwencje plastyczne różnych środowisk do wzornictwa przemysłowego, aby zachować jego narodowy charakter. Podkreślała zasadę celowości i całościowości projektowania.
Instytut organizował wystawy, promował wzornictwo w prasie, radio i telewizji, wydawał własne publikacje – biuletyny i „Wiadomości IWP”. Informował o nowych tendencjach za granicą. Udostępniał zbiory swojej biblioteki, szkolił plastyków, techników i handlowców, rzemieślników, pracowników spółdzielni, nauczycieli i studentów. Prowadził prace naukowo-badawcze i współpracował z przemysłem wdrażając nowe wzory, zaprojektowane w IWP.
Jarosław Iwaszkiewicz zauważył w 1955 roku: „Kto zwiedzał Instytut Wzornictwa Przemysłowego ten wie, jakie skarby on chowa” . Wśród osobistości, które od początku go odwiedzały byli m.in. królowa belgijska Elżbieta (1955), żona premiera Szwecji Aina Erlander (1967), francuski aktor Gerard Philipe (1954) czy Raisa Gorbaczowa (1988).